Sanat Psikoterapileri Derneği
Sosyal Medya
  • Ana Sayfa
  • Sanat Psikoterapileri
    • Sanat Psikoterapisi ve Yaratıcılık
    • Görsel Sanatlar Terapisi
    • Dans ve Hareket Terapisi
    • Müzik Terapisi
    • Intermodel-Dışavurumcu Sanat Terapisi
    • Şiir Terapisi
  • Hakkımızda
    • Kuruluş Duyurumuz
    • Kurucu Üyeler
    • Yönetim Kurulu
    • Geçmiş Yönetim Kurulu
    • Tüzük
    • Üyelik >
      • Üyelik Başvuru Formu
      • Üyelik Koşulları
  • Bilimsel Etkinlikler
    • Eğitim >
      • Sanat Psikoterapileri'ne Giriş ve Tanışma Programı (12 saat)
      • Dans ve Hareket Terapisi 2021
      • Travmada ve Sahada Kullanılabilecek Sanat Terapisi Müdahaleleri, Eğitim Programı
    • Sempozyum >
      • Uluslararası Katılımlı Müzik Terapi Sempozyumu >
        • Müzik Terapi Sempozyumu
        • Muzik Terapi Sempozyum Programı
        • Müzik Terapi Sempozyumu, Konuşmacılar Hakkında
        • Esa Ala-Ruona ve Özgür Salur ile Müzik Terapi Atölye Çalışmaları
        • Müzik Terapi, Atölye Kayıt ve e-Başvuru
      • 1. Çalışma Birimleri Sempozyumu Raporu
      • I. Çalışma Birimleri Sempozyum Programı >
        • Sempozyum Konuşmacıları ve Atölye Yürütücüleri Hakkında...
        • Sempozyum Raporları, Sunum Slaytları ve Fotograflar
      • Bütünlük için Sanat ve Sanat Terapisi Sempozyumu
    • Çalıştay >
      • Çalıştay Hakkında
      • Çalıştay Programı
      • Kurucu Yönetim Kurulu
      • Konuşmacılar Hakkında
      • Katkıda bulunanlar
    • Burs Olanakları
  • Çalışma Birimleri
    • Komisyonlar >
      • Araştırma Komisyonu
      • Eğitim Komisyonu
      • Mesleki Uygulama, Standartlar ve Etik Komisyonu
      • Travma ve Krize Müdahele Komisyonu
    • Çalışma Grupları >
      • Görsel Sanatlar ile Terapi Çalışma Grubu
      • Dans/Hareket Terapisi Çalışma Grubu
      • Müzik Terapi Çalışma Grubu
      • Drama Terapi Çalışma Grubu
      • Topluma Yararlı Projeler Çalışma Grubu
    • İşleyiş İlkeleri
  • Atölyeler
  • Kütüphane
    • Makaleler
    • Yazı Dizileri
    • İzlenimler
    • Raporlar
    • Röportajlar
    • Kitap Değerlendirmeleri
    • Kitap Köşesi
    • Anket
    • Arşiv
    • E-Bülten >
      • Bizden Haberler
      • Basın
  • İletişim
  • Sanat Psikoterapileri'ne Giriş ve Tanışma Eğitimi 13-14 Kasım 2021
  • Klinik Psikolog ve Sanat Terapisti Dr. Michael Franklin ile Online Sanat Terapisi 2021
  • RUH SAĞLIĞI, EĞİTİM ve SOSYAL DEĞİŞİM İÇİN SANAT TERAPİSİ PROGRAMI

Psikoanalitik Yaklaşımla Sanat Terapisi
​

Psikanaliz ve psikodinamik teoriler, insan davranışlarına yön veren bilinçdışı materyali bilinç düzeyine getirerek bireyi bir bütün olarak anlamayı, farkındalığını arttırmayı, ruhsal çatışmalarını analiz etmeyi, savunmalarını ve nesne ilişkilerini olgunlaştırmayı ve bireyin sorunlarını çözüme kavuşturmayı amaçlayan modellere temel oluşturan önemli psikolojik yaklaşımlardandır. 

Sanatın, bir psikoterapi yöntemi olarak gelişiminin öncülerinden olan Margaret Naumburg, 1940'larda Freud'un bakış açısından, dinamik sanat terapi yaklaşımının gelişiminde yararlanmış ve sanatı terapötik iletişimde bir araç olarak kullanmıştır. Jung ve Sullivan'dan da etkilenen Naumburg (1950), "Schizophrenic Art: Its Meaning in Psychotherapy" kitabında psikotik ve nörotik sanatın özelliklerini incelemiş ve vaka örnekleri sunmuştur. Naumburg, "dinamik oryantasyonlu sanat terapi " olarak tanımladığı yaklaşımında, sanatın,  hastaların yaptıkları serbest çizimler ve serbest çağrışım aracılığıyla bilinçdışı çatışmaları bilinçli hale getirmeye dönük, iyileştirici, katartik ve kominikatif özelliklerini vurgulamıştır. Dinamik psikiyatrideki gelişmeler sanat terapi alanına da yansımış ve Arthur Robbins nesne ilişkileri, Mildred Lachman-Chapin kendilik psikolojisi kuramı çerçevesinde, sanat materyalini psikoterapötik ilişkide bir araç olarak kullanmıştır. Nesne ilişkileri teorisi, bu yaklaşımı daha da geliştirmiş, bu alanda Winnicot, çocuklarla yaptığı çalışmalarda sanatı bir “geçiş nesnesi” olarak kullanmıştır. Killick (1987), akut psikozda dinamik sanat psikoterapisini kullanmış, resmi, içinde intrapsişik hareketin ve eylemin gerçekleşebileceği bir “saha” olarak tanımlamıştır. Bu saha simge-öncesi yapıların ve ilişkilerin evrimi için uygun bir ortam işlevi görmekte, somut ve simgesel işlevsellik arasında bir “ara-alan” oluşmaktadır. Schaverian’de (1992), “The Revealing Image: Analytical Art Psychotherapy in Theory and Practice”   kitabında sanat eserini yapma ve ona bakma eylemi aracılığıyla hastanın psikolojik durumunda bir dönüşüm sağlayan “analitik farklılaşmayı” kabul eden ”Analitik Sanat Psikoterapisi” yaklaşımını önermiştir. Bion’un tanımladığı konteynır (container) ve alfa-beta öğeler kavramları ile, sanat materyalinin terapide anlaşılması ve kullanılmasında çok yararlı bir bakış sunmuştur. “Ham deneyim” olarak tanımlanan “beta öğeler”, bebeğin jestlerinin anne tarafından anlamlandırılması gibi, sanat ürününe (ör. resim) aktarılarak terapistle ilişki içinde sembolik biçimlendirmeler ve anlamlandırmalar yoluyla sindirilmiş “alfa öğelere” dönüştürülebilir. 
​

Psikoanalitik ve psikodinamik kuramlara dayalı sanat psikoterapi modellerinde çalışmanın temel odağı, bilinmeyenin (bilinçdışı) görünür bir sanatsal tasarım (imge, resim, ritm, hareket, ses vb.)  oluşturma yoluyla dış dünyaya hareketi (eksternalizasyon) ve terapötik oyun alanında terapist ile birlikte dönüştürülmesi ve bilinir hale gelenlerin (bilinçli) içeriye doğru hareketidir (internalizasyon). Bu süreç kendiliğin (self) farklı yönlerinin sanatsal ürün oluşturma ve ona dışarıdan bakma aşamalarında oluşan yansıtmaya (projeksiyon) bağlıdır. Yansıtma, psikoterapide varsayımsal olarak gerekli olan kişisel materyali açığa çıkaran sanatları ifade etmek için bir temel oluşturur. İlk olarak sanat ve iç dünya arasında bağlantı kuran sebep-sonuç süreci ya da sanat eseri yaratıldıktan sonra ona kişisel anlam yüklendiği atfetme süreci olarak, sanatsal ifade etmenin hem içeriğini hem de şeklini belirler. İkinci olarak, model sanatsal bir şekilde ifade edilen kişisel materyalin daha sonra değiştiği, üzerinde çalışıldığını ve arabuluculuk yapıldığı dönüşüm kavramını kullanır. Yaratıcı sanat terapileri, bu dönüşümsel sürecin doğal olarak ortaya çıkıp çıkmadığını, terapistin müdahalelerine bağlı olup olmadığını ya da sanatsal medyanın kendine özgü yapısından kaynaklanıp kaynaklanmadığını tartışır. Sonuç olarak model, dönüştürülen kişisel materyalin hastanın psikolojik ruh haline yeniden entegre edildiği içselleştirme kavramına bağlıdır. Yaratıcı sanat terapileri, bu yeniden entegre etme aşamasında sözlü ifade etmenin önemi konusunda farklılıklar gösterir. İyileştirici ilişki sadece kesin bir biçim ve özel duyguların açığa kavuşturulması ile değil aynı zamanda içgörü ve duygulanımı da (emosyonel adaptasyonu) sağlayan sahneleme yoluyla ortaya çıkar. 
Bu modelde sanat ürünü değil, terapist bir dönüştürücü olarak hizmet eder. Böylece psikoanalizde, yansıtma, odanın gizliliği ve terapiste aktarım yoluyla ve yansıtılanları terapistin alıcılığı, tutma kapasitesi ve yorumlamaları yoluyla terapötik boşlukta oluşur. Psikodinamik sanat terapisinin sanat ürününün de dahil olduğu üçgen yapısı, sözel terapilerdeki hasta ve terapist arasındaki ikili ilişkinin olanaklarını genişletir.


Kaynaklar
  1. Eren N, Emil Öğünç N, Keser V, Bıkmaz S, Şahin D, Saydam B. Psychosocial, symptomatic and diagnostic changes with long-term psychodynamic art psychotherapy for personality disorders. The Arts in Psychotherapy 2014;41:375-85.
  2. Freud S. Şipal K, çeviri. Sanat ve Sanatçılar Üzerine. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları; 1995.
  3. Johnson DR. On the therapeutic action of the creative arts therapies: the psychodynamic model. The Arts in Psychotherapy 1998;25:85- 99.
  4. Jung CG. Babaoğlu AN, çeviri. İnsan ve Sembolleri. 4. Baskı. İstanbul: OkuyanUs Yayın;2009.
  5. Naumburg M. Schizophrenic Art: Its Meaning in Psychotherapy. New York: Grune-Stratton, Inc; 1950.​

Doç. Dr. Nurhan Eren , 
İÜ İstanbul Tıp Fakültesi  Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Sosyal Psikiyatri Servisi
Sanat Psikoterapisi ve Rehabilitasyon Programı 

1982 yılında İÜ İTF Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu’ndan mezun olmuştur. 1985 yılında İÜ İTF Psikiyatri Anabilim Dalı psikonevroz servisinde çalışmaya ve aynı yıl İÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsünde Yüksek Lisans eğitimine başlamıştır. 
1988 yılında “Hemşirelik Süreci Uygulamasının Şizofren Hastaların İyileşme ve Sosyal Uyumlarına Etkileri” konulu tez çalışmasıyla yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır.
1994-1998 yılları arasında İÜ Sağlık Bilimleri Enstitü’sünde Doktora yapmış ve “Psikotik ve Borderline Hasta Gruplarında Sanatla Psikoterapi Sürecinin İncelenmesi” konulu tez çalışmasını tamamlamış, bu tez çalışması ile 2001 yılında,  “Prof.Dr.Perihan Velioğlu Hemşirelik Fonu Bilim Ödülü”nü almıştır.
Psikoterapi eğitiminin bir parçası olarak kişisel psikoterapi deneyimi sağlamak üzere, 1989 yılından itibaren 5 yıl süreyle, Moreno Enstitüsü ile işbirliği halinde Grup Psikoterapileri ve Psikodrama Derneği tarafından sürdürülen psikodrama eğitimine ve 1992 yılından itibaren 6 yıl süreyle dinamik psikoterapi alanında eğitimli bir terapist ile bireysel psikoterapiye devam etmiştir. 
1987 yılından itibaren İÜ İTF Psikiyatri Anabilim Dalında Başhemşire Yardımcısı ve Eğitim sorumlusu olarak çalışmış, bu dönem içinde psikiyatri hemşiresinin psikososyal psikoterapilerde rol alması ile ilgili klinik hemşirelerine yönelik eğitim ve uygulamalı (kapalı psikoz servislerinde ortam terapi çalışmaları, uğraşı ve grup terapi) çalışmalar düzenlemiş ve bunları yürütmüştür. 
1990 yılından itibaren aynı klinikte Sosyal Psikiyatri Servisi’nin kuruluşunda yer almış ve bu serviste psikotik hastalarla gündüz hastanesi modelinde, psikososyal terapi çalışmalarını başlatmıştır. 1994 yılından itibaren Sosyal Psikiyatri Servisi’nde kişilik bozuklukları ile psikoterapi ve ağırlıklı olarak da sanat psikoterapisi alanında çalışmaya başlamıştır. Dinamik psikoterapi alanında yetkin birçok psikoterapistten eğitim ve süpervizyon almıştır. 

2004 yılından itibaren İÜ İTF Psikiyatri Anabilim Dalı’nda profesyonellere yönelik, psikoterapide sanatın kullanımı konusunda “Ruhsal Bozukluklarda Sanat Psikoterapileri Kursu” sertifika programını başlatmıştır ve halen programın yöneticisi ve eğitimcisidir.  


2011 yılında İÜ İTF Psikiyatri Anabilim Dalı Sosyal Psikiyatri Servisi kapsamında, klinikteki tüm kronik hastalara yönelik hizmet vermeyi amaçlayan, “Sanat Psikoterapisi ve Rehabilitasyon Programı” (SPR) birimini kurmuş; bir ekip oluşturulması, eğitim ve süpervizyon çalışmalarının sürdürülmesi, hasta seçimi ve grupların oluşturulması, projede yer alan psikoterapi ve rehabilitasyon etkinliklerinin yararlılığının araştırılması çalışmalarını başlatmış ve halen projenin sorumluluğunu sürdürmektedir. 


Mayıs 2000 tarihinde Psikiyatri Hemşireleri Derneği kurucu üyesi, ilk genel sekreteri ve 2 dönem yönetim kurulu başkanlığı görevlerini sürdürmüştür.  

Eylül 2012 tarihinde kurulan Sanat Psikoterapileri Derneği kurucu üyesi, kurucu genel başkanı ve 2 dönem yönetim kurulu başkanlığı görevlerini sürdürmüştür.  Alanda birçok kurs, çalışma grubu, seminer ve kongreye katılmış, psikoterapi, sanat, yaratıcılık, psikiyatri hemşireliği alanlarında kongre, seminer, kurs ve eğitim programları düzenlemiş ve yürütmüş, dinamik psikoterapi ve sanat psikoterapisi alanlarında süpervizyon vermiş ve ulusal ve uluslararası yayın yapmıştır.
​

2015 yılında doçent ünvanını almıştır. Halen İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapmakta ve Sosyal Psikiyatri Servisi’nin sorumluluğunu yürütmektedir. 


Üyesi Olduğu Bilimsel Dernekler
Türk Nöropsikiyatri Derneği
Türk Hemşireler Derneği,
Çapa Hemşireleri Derneği,
Psikiyatri Hemşireleri Derneği, kurucu üyesi / genel sekreter, yönetim kurulu üyesi, başkan 
Şizofreni Dostları Derneği
Sanat Psikoterapileri Derneği Kurucu ve Onursal  Başkanı
2012 - 2020 ©  Sanat Psikoterapileri Derneği - Son güncellenme tarihi: 23 Eylül 2021